استان کردستان، سرزمینی با پیشنه‌ی تاریخی و فرهنگی غنی، که دارای جشن‌ها و مراسم مختلف در ماه‌های سال است. احترام به فرهنگ و تمدن در بین کردستانی‌ها از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار است و مردم این دیار با برگزاری آیین‌های سنتی و قدیمی، اصالت خود را حفظ کرده‌اند و می‌کوشند آیین‌های کهن خود را با مضامین اجتماعی، فرهنگی و دینی با غنای هرچه بیشتر به نسل‌های آینده بسپارند. مشارکت گسترده‌ی مردم کردستان در جشن‌های ماه مولود پیامبر اسلام در ربیع‌الاول، نشان از ارادت خاص آنها به نبی مکرم اسلام (ص) است.
آیین‌های کردستان در زمره‌ی شادترین آیین‌های فرهنگ ایران زمین قرار دارند. مردم کردستان هر سال با برپایی آیین‌های خاصی مانند مولودی خوانی، جشن نوروز، عروسی پیرشالیار و «بووکه بارانه»، ضمن حفظ این هویت و اصالت، هزاران گردشگر داخلی و خارجی را برای تماشا و مشارکت در این آیین‌ها به سرزمین خود دعوت می‌کنند. دوستداران فرهنگ و هنر کُردستان، این مراسم را با اخذ مجوز از سوی سازمان‌های متبوع و با شور و نشاط خاصی برگزار می‌کنندکه برخی ویژگی‌های آن، از جمله پوشیدن لباس‌های محلی با تنوع رنگ‌های شاد، رقص آیینی و بومی با حرکت‌های منظم و ریتمیک موزون و اجرای موسیقی و نوای کُردی است.
ساز دف در گذشته بی‌اندازه در میان مردم جایگاه والایی داشته است به نحوی که بدون وضو به آن دست نمی‌زدند و اگر دفی پاره می‌شد، می‌گفتند شهید شده است. در شهر سنندج مرحوم خلیفه کریم صفوتی، مرحوم خلیفه میرزا آغه غوثی و مرحوم خلیفه صمد عندلیبی جزو اصلی‌ترین و پرکارترین ادامه دهندگان سنت دف‌نوازی بوده‌اند و میراث دف‌نوازی را از پیشینیان به نسل‌های بعد از خود انتقال دادند. این نسل‌های قدیمی که این ساز را به نسل جوان ارائه دادند، راه را برای توسعه‌ی نواهای دف باز کردند و نسل جدید مانند فرزندان خانواده‌ی عندلیبی‌ها و کامکارها در پنجاه سال اخیر توانستند ساز دف را به موسیقی ملی ایران ببرند و آن را به یکی از سازهای ثابت در اجراهای مهم تبدیل کنند. در بیشتر خانه‌های سنندج، حداقل یک عدد دف وجود دارد و اکثر مردم کردستان با نواها و ریتم‌های خانقاهی و دیگر نواهای دف آشنایی دارند. دف‌نوازی جزء لاینفک مراسم مولودی‌خوانی (جشن میلاد پیامبر (ص)) است که همراه با مدح نبی مکرم اسلام (ص) در ایام ماه ربیع‌الاول در استان کردستان اجرا می‌شود.
Previous slide
Next slide
جشن میلاد پیامبر که در کردستان به آن مولودی گفته می‌شود، از دیرباز سینه به سینه به کردها به ارث رسیده و درگذر زمان رنگ و بویی عرفانی و دینی به خود گرفته که این مهم بر زیبایی‌های آن افزوده است. از جمله‌ی آیین‌های کردستان که در آن رنگ و بوی عرفانی و دینی بیشتر از همه به چشم می خورد می‌توان به مولودی‌خوانی و دف نوازی اشاره کرد که با جذب موسیقی و نوای کهن مردم کردستان همه ساله با همزمان با آغاز ماه ربیع الاول در مساجد، خانقاه‌ها، تکایا و خانه‌های مردم و دیگر نقاط شهری و روستایی برگزار می‌شود. لازم به ذکر است که مثنوی طولانی کردی مولودی سروده‌ی مرحوم سیدبهاالدین شمس قریشی در این گونه مراسم‌ها خوانده می‌شد و بسیار از مردم همه‌ی این مثنوی را از حفظ بودند. آیین مولودی خوانی یک آیین دسته جمعی است که با دف نوازی و خواندن اشعار به زبان‌های عربی، کردی و فارسی همراه است.
این روزها به واسطه برگزاری ششمین جشنواره دف‌نوازی «دف نوای رحمت» میزبان هنرمندان دف‌نواز از ۲۱ استان کشور بوده است و نوای ساز دف بیشتر از هر زمانی در این شهر شنیده می‌شود. روز اول و دوم جشنواره، تک‌نوازان و گروه‌های دف‌نوازی به رقابت با یکدیگر پرداختند و برنامه‌های خود را اجرا کردند. آنها منتظر اعلام نتایج در روز سوم جشنواره و در آیین اختتامیه هستند. از جمله بخش‌های جنبی و پرهیجان این دوره از جشنواره، اجرای همزمان هزار نفر دف‌نواز در عمارت خسروآباد سنندج بود که شور و حال خاصی به شهر سنندج بخشید. در این برنامه، سنندجی‌ها اعم از مرد و زن با پوشیدن لباس کُردی و دف در دست، بار دیگر نواهای اصیل خانقاه را اجرا کردند.